“ Sạt lở đất ở miền Tây ngày càng nghiêm trọng ”

Bà Đỗ Thị Thanh Huyền, người đứng đầu kiêm người sáng lập Trung tâm Bảo tồn thiên nhiên Gaia (Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam) cho biết, tình trạng sạt lở ở miền Tây ngày càng nghiêm trọng và đang có các giải pháp khắc phục.

– Xin ông cho biết mức độ nghiêm trọng của trận sạt lở đất phía Tây hiện nay?

– Sau đợt hạn mặn lịch sử xảy ra vào đầu năm, cuộc sống của nhiều người đã phải gánh chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống của những người sống trong hệ sinh thái, so với vài năm trước đây, tình trạng xói mòn sông và đại dương của người dân miền Tây ngày càng nghiêm trọng. nhiều. -Các tỉnh Bà Mau, An Giang, Cần Thơ, Tiềm Giang, Bến Tre từ đầu năm đến nay đã ghi nhận hàng chục điểm sạt lở. Không chỉ vào mùa mưa, mùa khô diễn biến sạt lở ngày càng nhiều bất thường. Hiện tại, có hơn 500 điểm sạt lở ven sông và đại dương ở Đồng bằng sông Cửu Long, với tổng chiều dài hơn 800 km. Hàng năm, sạt lở đất làm mất khoảng 300 ha đất, rừng ngập mặn ven biển và hơn 19.000 gia đình ven sông phải rời khỏi vùng nguy hiểm. Mỗi năm, sự xâm thực của muối sẽ ngày càng gia tăng và tình trạng sạt lở đất ngày càng nghiêm trọng hơn.

Sạt lở làm mất toàn bộ đất ở chân các nhà dân ở cửa sông Vàm Xo, thị trấn Đất Mũi, huyện Ngọc Hiển. Ảnh: Trung Dũng

– Tại sao hạn hán càng nặng, sạt lở đất Hehai càng phức tạp?

– Năm 2020 là một mùa muối lịch sử, và chúng tôi hy vọng rằng năm tới sẽ không nặng nề như vậy. Tuy nhiên, rõ ràng xu hướng xâm nhập mặn, sạt lở đất ngày càng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến đời sống của nhiều người hơn. — Đất Đồng bằng sông Cửu Long được phù sa bồi đắp hàng năm nên chứa rất nhiều thành phần hữu cơ và có nhiều lỗ rỗng hoặc lỗ rỗng. Thông thường, những lỗ chân lông này chứa đầy nước ngọt. Khi bị hạn mặn, các lỗ rỗng này sẽ cạn nước, bị rỗng và dễ xẹp xuống. Ngoài ra, các tác động như khai thác khoáng sản quá mức, khai thác quá mức nước ngầm, tàu thuyền qua lại trên sông đều tạo ra lực tác động vào bờ biển làm cho sạt lở đất mạnh hơn. Mặn và sạt lở đất do sức ép về dân số, kinh tế và khí hậu.

– Bạn có thể chia sẻ thêm thông tin về lịch sử của áp lực dân số, xâm nhập mặn do kinh tế và khí hậu, và sạt lở đất?

– Trước hết, trong chu kỳ khí hậu trái đất, năm 2019 là khí hậu El Niño, một năm khô hạn và ít mưa. Trở lại tháng 10 năm 2019, khi tổ chức sự kiện tại Vườn Quốc gia Trằm, chúng tôi thấy mùa lũ là đỉnh thấp thứ hai trong lịch sử, tôi dự đoán năm sau hạn mặn sẽ rất nghiêm trọng. Thứ hai, ở thượng nguồn sông Mekong, Trung Quốc, Thái Lan, Lào và Campuchia đã xây dựng hàng chục đập thủy điện để ngăn nước. Khi lượng mưa giảm, nó giữ lại nhiều nước hơn và do đó ít nước ngọt đổ về hạ lưu hơn. Khi nước ngọt giảm, nước mặn chiếm ưu thế, tràn vào sâu trong đất liền, sâu hơn 100 km vào đất liền. Sắp tới, các nước xây dựng thêm nhiều đập thủy điện sẽ khiến Đồng bằng sông Cửu Long dễ bị tổn thương hơn.

Thứ ba, ở Đồng bằng sông Cửu Long có nhiều đê bao, những con đê này có nhiều công dụng, một số con đê có thể ngăn mặn. Có nước, nhưng nhiều con đê được sử dụng để trồng trọt và bảo vệ nhà cửa, vì nông dân không muốn ngập hết ruộng trong mùa lũ và không trồng lúa hay hoa màu. Họ đắp đê ngăn lũ. Đây là điều bất lợi vì mùa lũ ở ĐBSCL rất dài, nước nổi mang phù sa, tôm cá vào nội đồng làm cho đất đai ngày càng màu mỡ, tăng sản lượng tôm cá trong vùng. Do các đập này bị tắc nên lượng nước thực tế hút và bão hòa trong đất bên trong nội đồng không nhiều, nên khi mùa khô đến, nước mặn tràn vào, đất đã bị mặn hút nên nhiễm mặn càng nghiêm trọng. Hơn nữa … Thứ tư là do biến đổi khí hậu. Các nhà nghiên cứu ngày nay đã đo được rằng mực nước biển tăng khoảng 2-3 mm mỗi năm. Nếu khí nhà kính được giảm bớt và tình trạng ấm lên toàn cầu được kiểm soát, mực nước biển có thể tăng thêm 30 đến 60 cm vào năm 2100. Nếu lượng khí thải vẫn cao, mực nước biển sẽ tăng từ 60 đến 110 cm. Việt Nam là một trong bảy quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu.

Đồng thời, diện tích và chất lượng rừng trú ẩn, rừng đặc dụng và rừng ngập mặn ven biển ngày càng giảm. Khi có rừng ngập mặn phòng hộ, bộ rễ và đất của nó sẽ tạo thành quần thể vững chắc, như một tấm chắn hay áo giáp bảo vệ, hạn chế sự xâm nhập của nước mặn vào đồng ruộng, từ đó giúp đất chặt và không bị ăn mòn. .

– Tại sao diện tích và chất lượng rừng trú ẩn phía Tây ngày càng giảm?

– Ở Việt Nam có 59 tỉnh có rừng phòng hộ, nhưng lịch sử chất lượng rừng phòng hộ là như vậy, đây là điều chúng ta cần bàn. nói chuyệnĐặc biệt ở các tỉnh miền Tây, rừng phòng hộ không chỉ nằm trong diện tích mà còn bị suy giảm chất lượng trong quá trình phát triển, chuyển sang nuôi tôm, nuôi hải sản và các mục đích sử dụng khác. Do dân số tăng nên chuyển thành khu du lịch khách sạn, nghỉ dưỡng, làm đường, khu dân cư. Chặt cây, săn bắt thú rừng cũng ảnh hưởng đến chất lượng rừng. Ngoài ra, do thiên tai nên hầu như năm nào người dân đốt rừng cũng bị cháy rừng. Biến đổi khí hậu khiến thời tiết khô nóng dễ gây ra hỏa hoạn. Xâm nhập mặn vào đất liền hay xói lở bờ biển cần có nhiều giải pháp. Những người ở các cấp khác nhau làm những việc khác nhau, cơ quan quản lý nhà nước cần hoàn thành những việc nhất định, và những người khác có thể cùng làm. Có cả giải pháp trước mắt và giải pháp lâu dài.

Trồng rừng là phải, ai cũng làm được. Các cơ quan quản lý quốc gia có thể đưa ra các quyết định trên quy mô lớn về mức độ che phủ rừng của mỗi tỉnh cần tăng lên để cân bằng giữa rừng sản xuất với rừng phòng hộ và rừng đặc dụng. Các doanh nghiệp, cá nhân có thể đoàn kết giúp đỡ trồng cây, trồng rừng. Trồng cây là công việc lâu dài và bền bỉ, cần trồng nhiều hơn. Không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới, các nhà khoa học đều công nhận trồng cây xanh là một giải pháp rất hữu hiệu để cải thiện biến đổi khí hậu, cải thiện chất lượng không khí, từ đó cải thiện cuộc sống của chúng ta. .

Cô Đỗ Thị Thanh Huyền đã tham gia các hoạt động trồng cây .—— Năm 2017, tôi tham gia Hội nghị Bảo tồn Đa dạng Sinh học Quốc tế tại Colombia. Hơn 3.500 nhà khoa học đã tham gia. Mọi người trong cuộc họp đều nhất trí rằng trồng rừng là giải pháp chúng ta phải làm và việc gì chúng ta phải làm càng sớm càng tốt. Thời điểm tốt nhất để trồng cây đã có từ lâu, nhưng cũng chưa muộn. Đây là một giải pháp hữu hiệu cho chúng tôi.

Trước đây, nhiều cơ sở, đơn vị đã tổ chức các hoạt động trồng cây, phủ xanh đất và rừng. Đây là một dấu hiệu tốt. Gần đây, chiến dịch “Bẩn vì màn hình xanh Việt Nam” đã được phát động ở nhiều nơi, trong đó có khu vực miền Tây. Quy hoạch không chỉ góp phần phủ xanh đất nước Việt Nam mà còn nhằm mang lại sự thay đổi tích cực trong ý thức của người dân, để người dân hiểu được tác động của cây xanh đối với đất đai và tầm quan trọng của việc trồng rừng. Điều này góp phần tạo ra sự thay đổi trong suy nghĩ, để thế hệ trẻ ý thức được điều này, tôn trọng và thể hiện tình bạn với thiên nhiên. Tôi rất mong có nhiều kế hoạch trồng rừng như vậy, và toàn xã hội có thể đoàn kết để bảo vệ môi trường sống của chúng ta. -OMO và hoạt động trồng cây thường niên của Lifebuoy TP.HCM năm 2019. -OMO đã phối hợp với Ủy ban Trung ương của tập đoàn vào ngày 16 tháng 8 để trồng 10.000 cây Phi lao trên tường chắn sóng Tân Thành ở huyện Gò Công Đông, tỉnh Thiên Giang để bảo vệ tường chắn sóng và ngăn mặn xâm nhập. Các hoạt động trong khuôn khổ kế hoạch “Bán hàng qua màn hình xanh Việt Nam” hy vọng sẽ mang lại nhiều thay đổi cho môi trường nơi đây. Nếu không thể trực tiếp trồng cây, mọi người có thể mang giá đỗ xanh về bằng cách truy cập vào trang web của chương trình.